Yıldız’dan SAMEKS değerlendirmesi

MÜSİAD Çanakkale Şube Başkanı Ali Osman Yıldız yaptığı değerlendirmede; “2018 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,3 puan artarak 43,8 değerine yükselmiş ve böylece 50 referans değeri altındaki seyrine devam ederek ekonomik aktivitedeki durgunluğun sürdüğüne işaret etmiştir.

2018 yılı Ekim ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,3 puan artarak 43,8 değerine yükselmiş ve böylece 50 referans değeri altındaki seyrine devam ederek ekonomik aktivitedeki durgunluğun sürdüğüne işaret etmiştir.

Endekste gözlenen 0,3 puanlık artışta sanayi endeksinin önceki aya göre 0,1 puan artarak 41,0 puana yükselmesi etkili olurken, hizmet endeksi ise 0,6 puan gerileyerek 43,1 seviyesine düşmüş ve bileşik endeksteki toparlanmayı sınırlandırmıştır. Hizmet sektöründe girdi alımlarının artışını sürdürmesine karşın iş hacmindeki düşüş sürmüştür. Sanayi sektöründe ise yeni siparişlerde gözlenen azalışlar bu dönemde de sürmüş ve buna bağlı olarak girdi alımları ve üretimdeki ivme kaybı devam etmiştir. Böylece Ekim ayında her iki sektör endeksi de 50 referans değerinin altında seyretmiş ve SAMEKS Bileşik Endeksi’ndeki negatif görünüm üst üste üçüncü ayında da devam etmiştir” dedi.

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

“Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Endeksi, 2018 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 0,1 puan artarak 41,0 seviyesine yükselmiştir. Sektöre yönelik yeni siparişler, önceki aya göre 0,3 puan artış kaydetmesine karşın 38,3 puanla olumsuz görünümünü bu dönemde de sürdürmüştür” diyen Başkan Yıldız; “Yeni siparişlerde gözlenen bu gelişmeye paralel olarak, sektöre ilişkin girdi alımları 5,8 puan birden gerilemiş ve 47,2 puana düşmüştür. Böylece sanayi üretimi, önceki aya göre 1,4 puan artış kaydetmesine rağmen, 34,6 seviyesinde gerçekleşmiş ve sektördeki gerilemenin sürdüğüne işaret etmiştir. Bu gelişmeler neticesinde, istihdam alt endeksi 43,9 puanla 50 referans değerinin altındaki seyrini sürdürmüş ve sektöre ilişkin istihdam kaybının devam ettiğine işaret etmiştir. Böylece mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Endeksinin 41,0 puanlık değeri, sektörün önceki aya göre hız kaybı yaşadığını göstermektedir. Endeksin yılın son çeyreğine olumsuz giriş yapması, bu dönemde sanayi sektöründeki ivme kaybının GSYİH büyüme oranlarına olumsuz yansıyacağına işaret etmektedir” şeklinde konuştu.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Yıldız sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Endeksi, 2018 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 0,6 puan azalarak 43,1 seviyesine gerilemiştir. Sektöre yönelik girdi alımları önceki aya göre 0,7 puan artış kaydetmiş ve 56,6 seviyesinde gerçekleşerek olumlu görünümünü sürdürmüştür. Nihai mal stoku alt endeksinde ise, önceki aya göre 0,7 puanlık nispi bir toparlanma gözlenmiş olmasına karşın azalışlar devam etmiştir. İş hacminin önceki aya göre 1,1 puan gerileyerek 33,9 seviyesine düşmesi, sektöre ait işgücünü olumsuz etkilemiştir. Bu dönemde 0,4 puan artış kaydetmesine karşın 41,7 seviyesinde gerçekleşen istihdam alt endeksi, Ekim 2018 dönemine ilişkin işsizlik oranına dair olumsuz sinyaller vermiştir. Böylece mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Endeksinin 43,1 puanlık değeri, sektörün önceki aya göre hız kaybetmeye devam ettiğini göstermektedir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi’nin 43,8 puanlık seviyesi, reel sektöre yönelik Temmuz ayında başlayan durgunluğun üst üste dördüncü ayda da sürdüğüne işaret etmektedir. Yılın son çeyreğinin ilk ayında endeksteki düşüşün sürüyor olması, bu döneme ilişkin büyüme oranlarına ilişkin olumsuz bir grafik sunmaktadır. Ekim 2018 döneminde, TCMB tarafından açıklanan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı ve Reel Kesim Güven Endeksinin yanı sıra, TÜİK tarafından açıklanan Sektörel Güven Endeksinin önceki aya göre azalış kaydetmesi, SAMEKS’teki negatif görünümü teyit etmektedir. Bu gelişmelere karşın; Ekim ayı içerisinde (30 Ekim itibariyle) Türk Lirası’nın ABD Doları karşısında yaklaşık %7 oranında değer kazanmasının, önümüzdeki dönemde üretici maliyetlerine olumlu yansıması öngörülmektedir. Bu bağlamda; üretici maliyetlerinde gözlenecek muhtemel iyileşmenin tüketici fiyatlarına yansımasıyla, Kasım ve Aralık aylarında reel sektöre yönelik toparlanmanın hız kazanması beklenmektedir.”