Fetvane Sokak ile Yalı Caddesi’nin birleştiği noktada ufak bir meydanın tam ortasında tüm heybetiyle duruyor Tarihi Saat Kulesi. Önünde fotoğraf çekmeye çalışanlar, arkasında lokantalar, çevresinde midyeciler var. Sağından solundan arabalar ilerliyor. Adım attığınızda bir motosiklet kıl payı geçiyor önünüzden.
Yıllar hızla akıp giderken binalar değişiyor, kaldırımlar değişiyor, insanlar değişiyor o ufak meydanda değişmeyen tek şey yine Tarihi Saat Kulesi oluyor.
1896-1897 yıllarından beri Çanakkale tarihine tanıklık eden Tarihi Saat Kulesi tıpkı Aynalı Çarşı gibi 2.Abdülhamid Han’ın yirminci saltanat yılı anısına yapılmış. Bir rivayete göre ise o dönemde İtalyan Fahri Konsolosluğu görevinde olan “Vitalis Gaptirole” su sıkıntısı yaşayan kente su getirilmesi konusunda yardımcı olmak istemiş ve on bin altın bağışta bulunmuş. Kalan altınların ise Saat Kulesi yapımında kullanılmasını bildirmiş ve 19.yüzyılın son 3 yılına girilirken boğazın güzel kentinin bu ufak meydanına Saat Kulesi yapımına başlanmış. Saat kulesi ,kitabesi ,aynası ve çeşmesiyle birkaç yılın ardından Çanakkale’yi süslemeye hazır hale gelmiş.
Bugün 120 yaşında olan bu yapı birçok olaya şahitlik etmiş. Yalı Camii’nden kaldırılıp Cumhuriyet Meydanı’na getirilen yüzlerce cenaze görmüş. 1.Dünya Savaşı sırasında kentin harabeye dönen sokaklarını görmüş. Osmanlı İmparatorluğu döneminden modern Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan o zorlu sürece tanıklık etmiş. Haliyle kendisi de çok yıpranmış birkaç kez tepesi uçmuş, birçok kez onarılmış ve günümüze kadar ulaşmış.
Çanakkale tarihinin en müstesna yapılarından biri olan Tarihi Saat Kulesi üzerinde bir de kitabe taşımaktadır. Kitabede yazanlar tam 100 yıl sonra 1997 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Hocaları tarafından Osmanlıca’dan Türkçe’ye çevrildi ve kulenin bir cephesine Türkçe ve İngilizce olarak asıldı. Kitabede ise şunlar yazıyordu:
“Bir şehinşah mülk-ü milleti (memleketi) çalışmayla soğuk suya doyurdu. Hazreti Allah razı olsun. O herkesin rahatlığının sebebi oldu. Ey Allahım millete sen bağışla nimetleri. Bütün cihan kaplandı, baştan başa şanının ışıkları yayıldı, herkesin sevinci arttı. Hayırlı iyilik düşünen, cömertliği alışkanlık haline getirenin ömrünün her saati bir yıl olsun.
Bakanlar için saat gözetleme (kulesi) var, çeşme var, ayna var.
Ayrıca yıldırımdan korunmak üzere bir alet konuldu. Özellikle gayretli kul olan Cemil Paşa çok hizmet etti. Ömrü oldukça o yüce hasleti, o yüce huyu Allah müyesser eylesin. O zevk ile bu yazıyı yazana şükran eyle. Dostların sahip çıkması budur. Eşref saati gelince altına bu tarihi düştü.”
1313 (1897)
